Το χωριό Λιθότοπος είναι ημιορεινό, χτισμένο πάνω σε δύο λόφους, στους πρόποδες των Κρουσίων, δίπλα στον ποταμό Στρυμόνα και στη νότια άκρη της λίμνης, με φανταστική θέα, καθώς μπροστά του ξεδιπλώνεται μια εικόνα μαγική, όπου νερό και φύση σε μια τέλεια αρμονία συνθέτουν μοναδικές εικόνες στα μάτια του επισκέπτη.
Για το χωριό, όλα ξεκίνησαν το 1922 όταν μετά τη Μικρασιατική καταστροφή 85.000 πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στην ευρύτερη περιοχή, η οποία μέχρι εκείνη τη στιγμή ήταν τουρκοκρατούμενη, για να ξεκινήσουν μια νέα ζωή, μεταφέροντας ήθη, έθιμα, παράδοση και συνήθειές τους. Τα χρόνια που ακολούθησαν ήταν δύσκολα.
Ομως παρά τις δύσκολες καταστάσεις της φτώχεας, της ελονοσίας, του Β Παγκοσμίου Πολέμου και του εμφυλίου οι κάτοικοι κατάφεραν να αναδείξουν τον τόπο σε μια βιώσιμη και οργανωμένη κοινωνία.
Παραλίμνιες διαδρομές με αφαλτήριο το χωριό Λιθότοπος
Στο δυτικό της τμήμα είναι ασφάλτινη και οδηγεί στο χωριό Κερκίνη, ενώ η ανατολική έχει βατό χωματόδρομο και είναι ασύγκριτα ωραιότερη.
Γύρω από τη λίμνη, υπάρχουν δύο διαδρομές. Στο δυτικό της τμήμα είναι ασφάλτινη και οδηγεί στο χωριό Κερκίνη. Οι εικόνες είναι μοναδικές και σπάνιες. Στην ατάραχη επιφάνεια του νερού, καθρεφτίζεται το Μπέλες με τις χιονισμένες κορφές του, που αγγίζουν τα 2.031μέτρα. Στο βάθος, ένα μεγάλο κοπάδι πελεκάνοι, τσακώνονται για λίγα ψάρια. Πιο κει, φλαμίνγκο τα παρατηρούν αδιάφορα.
Αγελάδες βόσκουν αμέριμνα δίπλα στις όχθες και λίγο πιο μέσα, μια ντουζίνα πάπιες οργώνουν με τον χαρακτηριστικό τους τρόπο το νερό. Παντού ησυχία. Κι όμως, έχει τόση ζωή εδώ γύρω. Η ανατολική παραλίμνια διαδρομή, είναι κατά την άποψή μου ασύγκριτα ωραιότερη. Βατός χωματόδρομος και από Ι.Χ. προσφέρει απλόχερα μοναδικές εικόνες από τη λίμνη αλλά και το εγγύς περιβάλλον.
Τα κανάλια, το... υπό εξαφάνιση δάσος, φάρμες νεροβούβαλων, αλλά και το ντεκόρ γνωστής ελληνικής ταινίας, από πλινθόκτιστα σπίτια, τα οποία τοποθετήθηκαν στη λίμνη, κοντά στις όχθες, αλλά δεν απομακρύνθηκαν ποτέ. Θα ξεκινήσετε τη διαδρομή αυτή, ανηφορίζοντας τη μικρή χωμάτινη ράμπα, που βρίσκεται δίπλα στον ασφαλτόδρομο, ακριβώς πάνω από το φράγμα.
Βαρκάδα με τις «μπλάβες»
Στο χωριό Λιθότοπος βρίσκεται το λιμανάκι της λίμνης Κερκίνης από όπου ειδικές βάρκες με την ονομασία 'Μπλάβες' ξεκινούν για μια ατελίωτη εξερεύνηση με εικόνες αμέτρητες από πουλιά σπάνιων ειδών που σου τραβούν την προσοχή, φωλιές των πελαργών και σπάνιων πουλιών σε κάθε σημείο της λίμνης, η εικόνα από τα αμέριμνα βουβάλια και πολλές ακόμη όμορφες αναμνήσεις που θα μείνουν ενεξίτηλες.
Εκεί, στο μικρό κόλπο, δένουν οι χαρακτηριστικές ρηχές βάρκες, οι «μπλάβες» που μπορούν να κινούνται ακόμη και σε δέκα πόντους νερό. Είναι το μοναδικό μέσο διακίνησης των επισκεπτών.
Και όπως όλοι ομολογούν, η καλύτερη εποχή είναι η άνοιξη, όταν τα νερά είναι ψηλά και μπορούν να κινούνται ανάμεσα στους μισοβυθισμένους κορμούς των δέντρων.
Περιηγήσεις με άλογα, πεζοπορία, ποδηλασία
Πριν από μερικά χρόνια ο κ. Γιάννης Ρέκλος δημιούργησε τον ξενώνα «Οικοπεριηγητής» και άρχισε να οργανώνει τις πρώτες οικολογικές εξερευνήσεις στη λίμνη. Αρχικά οι περιηγήσεις περιορίζονταν σε πρωινές βαρκάδες που συνδυάζονταν με περιβαλλοντική ενημέρωση. Ωστόσο, το ολοένα αυξανόμενο ενδιαφέρον των επισκεπτών ήταν αρκετός λόγος για να επεκταθούν οι δραστηριότητες.
Σήμερα, εκτός από την κλασική βαρκάδα και την κωπηλασία με καγιάκ, γίνονται περιηγήσεις με άλογα, ποδηλασία σε επιλεγμένες διαδρομές και πεζοπορία στις όχθες - μόνο κατά την περίοδο που τα νερά της λίμνης είναι χαμηλά, δηλαδή από το φθινόπωρο μέχρι την άνοιξη. Εκτός από τον «Οικοπεριηγητή», στην περιοχή δραστηριοποιείται και η εταιρεία «Ιχνηλάτης», η οποία ειδικεύεται στις διαδρομές με άλογα, αλλά οργανώνει και διαδρομές με τζιπ.